کلوچه فومن یکی از خوشمزهترین و مشهورترین شیرینیهای شمال کشور ایران است که در شهر فومن گیلان بهصورت سنتی پخته میشود. این شیرینی سنتی بهخاطر عطر زعفران، دارچین و بافت نرم و مغزی خود طرفداران زیادی دارد. اگر میخواهید طعم واقعی و اصیل کلوچه فومن را تجربه کنید، کافی است این دستور ساده و گام به گام را دنبال کنید تا در خانه بهترین نتیجه را کسب کنید.
مواد اولیه کلوچه فومن
استفاده از مواد اولیه تازه، راز اصلی در کیفیت و طعم بینظیر این شیرینی است. خصوصاً اگر مواد را دقیق و هماهنگ با نفرات رعایت کنید، حاصل کار کلوچهای نرم، پوک و خوشعطر خواهد بود.
نام ماده اولیه | مقدار مورد نیاز برای ۱۲ عدد کلوچه فومن |
---|---|
آرد گندم | ۳ پیمانه (حدود ۳۶۰ گرم) |
شیر قنادی یا ولرم | ۱ پیمانه |
روغن جامد یا کره | ۱ پیمانه سرپر (حدود ۱۸۰ گرم) |
شکر | ۱ پیمانه (حدود ۱۸۰ گرم) |
تخم مرغ | ۲ عدد |
بیکینگ پودر | ۱ قاشق چایخوری |
پودر هل | ۱ قاشق چایخوری |
زعفران دم کرده غلیظ | ۱ قاشق غذاخوری |
ماست | ۲ قاشق غذاخوری |
نمک | یک پنس |
مغز گردو خرد شده | ۱۰ قاشق غذاخوری (برای مواد میانی) |
دارچین | ۲ قاشق چایخوری (برای مواد میانی) |
شکر قهوهای یا سفید | ۲ قاشق غذاخوری (برای مواد میانی) |
زرده تخم مرغ (رومال) | ۱ عدد |

طرز تهیه کلوچه فومن گام به گام
در این بخش، دستور پخت کلوچه فومن را با تمام فوتوفنها شرح میدهیم تا با خیال آسوده در خانه این شیرینی سنتی اصیل را تهیه کنید.
مرحله اول: آمادهسازی مواد اولیه و خمیر
۱. در یک کاسه، تخم مرغ، شکر و ماست را با همزن دستی یا برقی مخلوط کنید تا کاملا یکدست شوند.
۲. سپس روغن یا کره (در دمای محیط) را اضافه کنید و مجددا هم بزنید. زعفران دمکرده را اضافه کنید.
۳. شیر را آهسته اضافه و مواد را مخلوط کنید.
۴. آرد و بیکینگ پودر و کمی نمک را ۲ تا ۳ بار الک کنید و به تدریج به مواد اضافه کنید.
۵. مخلوط را خوب ورز دهید تا خمیر لطیف و نسبتا نرمی داشته باشید که به دست نچسبد. خمیر را به مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت با پارچه بپوشانید و استراحت دهید. این زمان کمک میکند خمیر بافت بهتری پیدا کند.
در این مرحله میتوانید برای راحتتر شدن فرمدهی، خمیر را کمی چرب کنید.
مرحله دوم: آمادهسازی مواد میانی کلوچه
۶. برای مایه میانی، مغز گردو خرد شده، شکر قهوهای، پودر دارچین و پودر هل را با هم ترکیب کنید. این مخلوط عطر و طعم کلیدی کلوچه فومنی را رقم میزند و باعث میشود کلوچهها نرم و مغزدار باشند.
مرحله سوم: شکلدهی و پر کردن کلوچهها
۷. پس از استراحت خمیر، تکههایی بهاندازه گردو از خمیر جدا کنید و با دست به شکل دایره باز کنید.
۸. از مواد میانی بهاندازه یک قاشق چایخوری بر مرکز هر خمیر قرار دهید و دو طرف خمیر را به هم برسانید تا مواد میانی در وسط بماند.
۹. با دست شکل گرد و پهن به کلوچه بدهید و اگر مایل بودید با مُهر مخصوص شیرینی یا قالب دندانهدار نقش دهید تا ظاهر سنتی و زیبایی پیدا کند.
مرحله چهارم: آمادهسازی برای پخت
۱۰. سینی فر را با کاغذ روغنی یا کمی چرب کنید. کلوچههای فرم داده شده را با فاصله مناسب روی سینی بچینید.
۱۱. زرده تخم مرغ را با کمی زعفران یا شیر مخلوط کرده و با قلممو روی سطح کلوچهها بمالید تا در هنگام پخت طلایی و براق شوند.
مرحله پنجم: پخت کلوچه فومن
۱۲. فر را از قبل روی ۱۸۰ درجه سانتیگراد گرم کنید. سینی را در طبقه وسط فر قرار دهید و به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه صبر کنید تا کلوچهها طلایی شوند.
۱۳. بعد از اتمام پخت، اجازه دهید کلوچهها کمی خنک شوند قدری سفتتر شده و برداشت آنها راحتتر شود.
در همین مرحله از آموزش پخت کلوچه فومن سعی کنید کلوچهها را زیاد خشک نکنید تا بافت آن نرم باقی بماند. توجه به این نکته باعث میشود بافت داخلی شیرینی مانند نمونههای محلی فومن، مغزدار و نرم شود.
نکات و ترفندهای مهم در تهیه کلوچه فومن
- برای خمیر نرمتر، حتماً ماست یا شیر را در مواد خمیر استفاده کنید.
- زعفران دمکرده باعث عطر ویژه شیرینی میشود و رنگ آن را زیباتر میسازد.
- مخلوط مغز گردو و شکر قهوهای را کمی مرطوب نگهدارید تا موقع پخت خشک نشود.
- بسته به ذائقه می توانید در مواد میانی کمی هل یا گلاب اضافه کنید.
- خمیر کلوچه را زیاد ورز ندهید تا کش نیاید و بافت ترد و پوک باقی بماند.
- پخت زیاد باعث سفتی شیرینی خواهد شد؛ دقیقا تا زمانی که کلوچه طلایی شد، آن را از فر خارج کنید.
- بهتر است بعد از پخت، کلوچهها را داخل ظرف دربسته بگذارید تا نرم بمانند.
- اگر مُهر شیرینیپزی ندارید با ته استکان نیز میتوان روی کلوچهها طرح انداخت.
در طول دستور پخت کلوچه فومن و آموزش پخت کلوچه فومن رعایت این ریزهکاریها تفاوت کیفی شیرینی شما با نمونههای بازاری را رقم میزند! استفاده از LSIهایی مثل طرز تهیه کلوچه فومنی در کلمات کلیدی متن، اهمیت انتقال تجربه را نیز بالا میبرد.
جایگزینهای مواد اولیه
- اگر کره یا روغن جامد ندارید، میتوانید از روغن مایع یا کره گیاهی استفاده کنید، اما بافت و عطر کلوچه اندکی متفاوت خواهد شد.
- شکر قهوهای را میشود با شکر سفید جایگزین کرد، فقط رنگ مغز شیرینی روشنتر میشود.
- به جای مغز گردو، میتوانید از مغز بادام یا پسته هم استفاده کنید، اما نسخه سنتی با گردو تهیه میشود.
- اگر زعفران ندارید، کمی پودر هل اضافه کنید تا عطر غالب شیرینی حفظ شود.
- برای درست کردن نسخه گیاهی، میتوانید تخم مرغ را از خمیر حذف و کمی شیر یا آب ولرم بیشتر استفاده کنید.

نتیجهگیری
کلوچه فومن با عطر و طعم بینظیرش میتواند طعم واقعی شیرینیهای شمال ایران را به خانه شما بیاورد. اگر دوست دارید شیرینیپزی را حرفهای تجربه کنید، همین دستور را مرحلهبهمرحله انجام دهید تا بهترین کلوچه فومنی خانگی را داشته باشید. رعایت نکات کلیدی و تازه بودن مواد اولیه موفقیت شما را تضمین خواهد کرد.
اگر به یادگیری بیشتر شیرینیپزیهای سنتی علاقه دارید و دوست دارید زیر نظر اساتید مجرب همه ریزهکاریهای آموزش پخت کلوچه فومن و دیگر شیرینیها را یاد بگیرید، حتماً به سایت سفره ایرانی سر بزنید. در سایت سفره ایرانی امکان شرکت در کلاسهای آشپزی و شیرینیپزی بهصورت حضوری و آنلاین فراهم شده است. برای ثبت نام و آغاز مسیر شیرینیپزی حرفهای کافیست به این سایت مراجعه کنید و از آموزشهای کاربردی لذت ببرید!
مطالب مرتبط: